RODO: PROGRAMY SYMFONII POMOGĄ SPEŁNIĆ WYMAGANIA
Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO)
Od 25 maja 2018 roku wszystkie firmy przechowujące i przetwarzające dane osobowe będą musiały dostosować się do jednolitych regulacji w sprawie ochrony tych danych. Przedsiębiorcy muszą nie tylko zapoznać się z nowymi przepisami, ale też dostosować do nich sposób działania firmy i pracowników.
Implikacje RODO są bardzo szerokie; można powiedzieć, że obejmują większość firm na całym świecie oferujących swoje towary i usługi na terenie UE. Niektóre z tych firm będą musiały zatrudnić Inspektora Ochrony Danych, wszystkie zaś wprowadzić dodatkowe procedury i zabezpieczenia, gdyż nieprzestrzeganie przepisów RODO może pociągać za sobą dotkliwe kary administracyjne w wysokości do 4% rocznych globalnych obrotów firmy lub 20 milionów euro.
Oto najważniejsze obszary regulowane przez RODO.
Prawa osoby fizycznej oraz sposób informowanie o nich
Obecnie obowiązujące w UE prawodawstwo w zakresie ochrony danych osobowych (Dyrektywa 95/46) daje osobom fizycznym prawo do dysponowania swoimi danymi osobowymi oraz opisuje, w jaki sposób przedsiębiorstwa są zobowiązane informować osoby fizyczne o przysługujących im prawach i zamiarach przedsiębiorcy w odniesieniu do ich danych osobowych. Dotychczas informacje i wyjaśnienia tego typu przyjmowały formę dostępnych na stronach internetowych oświadczeń lub powiadomień o ochronie prywatności danych. RODO znacznie rozszerza te wymagania, określając dodatkowe prawa, o których należy poinformować osoby fizyczne.
W szczególności osoby fizyczne muszą zostać poinformowane o posiadaniu następujących praw (poniższy wykaz nie jest pełny):
- Do złożenia skargi do organów nadzorczych – w Polsce jest to Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO), a od 25 maja 2018 r. Urząd Ochrony Danych Osobowych.
- Do wycofania zgody na przetwarzanie swoich danych osobowych (patrz niżej).
- Do uzyskania dostępu do swoich danych osobowych oraz ich sprostowania lub usunięcia („prawo do bycia zapomnianym”) przez firmę, a także wszelkie strony trzecie, które uzyskały do nich dostęp.
- Do uzyskania informacji o zastosowaniu do danych osobowych automatycznych systemów przetwarzania (w tym do profilowania).
- Do sprzeciwu wobec określonych rodzajów przetwarzania, np. do celów marketingu bezpośredniego lub do podejmowania decyzji opierających się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu.
- Do uzyskania informacji o tym, jak długo dane będą przechowywane.
- Do uzyskania informacji na temat wyznaczonego inspektora danych osobowych (patrz niżej); ponadto osoby fizyczne mają prawo do zwrócenia się do organizacji non-profit o wykonanie praw i wniesienie roszczeń w ich imieniu, na zasadach podobnych do pozwu zbiorowego w USA.
Zgoda na gromadzenie i przetwarzanie danych osobowych
W przypadku gromadzenia i przetwarzania danych na podstawie zgody osoby fizycznej przepisy RODO wymagają uzyskania dobrowolnej, świadomej zgody odnoszącej się do określonej sytuacji. Zgoda musi zostać potwierdzona w formie oświadczenia lub innej jednoznacznej czynności potwierdzającej. Innymi słowy, domyślnie zaznaczone pola lub milczenie/brak działania ze strony osoby fizycznej po zapoznaniu się z oświadczeniem o ochronie prywatności nie będą jednoznaczne z wyrażeniem przez nią zgody. Ponadto zgoda nie może mieć charakteru uniwersalnego, a więc nie można wykorzystać jednej zgody udzielonej przez osobę fizyczną na określonym etapie relacji biznesowych jako zgody na przetwarzanie danych osobowych w inny sposób lub w innym celu. Dla różnych operacji przetwarzania danych wymagane są osobne zgody. Co więcej, osoba fizyczna nie tylko musi zostać poinformowana o przysługującym jej prawie do wycofania zgody w każdej chwili, ale wycofanie zgody musi być równie łatwe jak jej udzielenie. W świetle RODO dotychczasowe zgody udzielone przez osoby fizyczne muszą być przez firmy ponownie zweryfikowane w celu upewnienia się, że spełniają nowe wymogi. W razie sprzeczności lub niejednoznaczności przedsiębiorstwa będą musiały ustanowić nowe, zgodne z prawem podstawy do przetwarzania danych, uzyskać nową zgodę lub zaprzestać przetwarzania danych osobowych.
Podstawowe zasady RODO
Oprócz wyżej przedstawionych nowych wymogów, RODO – podobnie jak Dyrektywa 95/46 – zestawia zasady dotyczące postępowania z danymi osobowymi w trzy zasadnicze grupy.
Zasady dotyczące ochrony danych:
- dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dotyczą;
- muszą być zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami;
- dane osobowe muszą być adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne;
- muszą być prawidłowe i w razie potrzeby aktualizowane. Należy podjąć wszelkie zasadne działania, aby nieprawidłowe dane osobowe zostały niezwłocznie usunięte lub sprostowane;
- dane muszą być przechowywane w formie umożliwiającej identyfikację osoby fizycznej, przez okres nie dłuższy niż jest to potrzebne oraz przetwarzane w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo – w tym ochronę przed nieuprawnionym lub niezgodnym z prawem dostępem oraz utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.
Zasady dotyczące przetwarzania danych zgodnie z prawem
Przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:
- dana osoba fizyczna wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;
- przetwarzanie jest lub wkrótce będzie niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest dana osoba fizyczna;
- przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego (np. złożenie dokumentacji podatkowej przez przedsiębiorstwo);
- przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub wymaganego przez organ publiczny;
- przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez przedsiębiorstwo (lub przez stronę trzecią), z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby fizycznej.
Zasady dotyczące międzynarodowego przekazywania danych
- RODO podtrzymuje ogólny zakaz przekazywania danych osobowych poza terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego do krajów niezapewniających odpowiedniej ochrony.